M.B.S. AB 14 ( D III )
Het vierde model uit de tweede serie is de M.B.S. AB 14.
Van dit stuurstand rijtuig werd het frame al in 2004 gebouwd, na de M.B.S. EL 103 D IV, met de
bedoeling een echt M.B.S. rijtuig te bouwen.
Het zou nog ruim 16 jaren duren eer het zover was een opbouw te maken voor dit frame.
De kunst van bouwen was een beetje geïnspireerd op de bouwwijze die ik ergens op internet tegenkwam en ook als zodanig met succes heb toegepast.
Voorbereidend op de bouw van de bijbehorende motorwagen is dit stuurstand rijtuig van meet af aan uitgerust met werkende binnenverlichting en koplampen, gevoed via de koppelkabels tussen het rijtuig en de motorwagen.
Ook de stroomafname van de rails is doorverbonden.
Het rijtuig heeft houten banken in de 2e klasse, heeft nog de tussenwand tussen de 1e klasse en de facultatieve 1e/2e klasse en heeft geen ventilatieruiten.
Van het stuurstand balkon kunnen de schuifdeuren open, van het andere balkon zijn ze vastgezet.
Na de voltooiing is vrijwel direct gestart met de bouw van de bijbehorende motorwagen.
Het rijtuig is in dienst sinds najaar 2020.
Bouwverslag van M.B.S. AB 14
De bouw van Maas Buurt Spoorweg mij. werd in begin april 2020 min of meer hervat, het frame
werd al in augustus 2004 gebouwd, door allerlei omstandigheden lag de verdere afbouw jarenlang stil.
Na het vinden van de juiste bouw methode voor de bovenbouw, is er uiteindelijk een model ontstaan naar tevredenheid.
​
​
Een kopie van de originele tekening van M.B.S. AB 12, 13 en 14 is gebruikt voor de bouw van het model.
​
30 augustus 2004,
​
Het frame van een M.B.S. rijtuig, hier nog niet gedefinieerd als AB 14, is voor verdere afbouw gereed.
Het zou nog 16 jaar duren eer de bovenbouw gereed kwam.
​
​
27 augustus 2004,
​
Tijdens de R.T.M. donateursdag in 2004 werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om detailfoto's te maken van de R.T.M. AB 417 (ex AB 6).
​
​
8 april 2019,
​
De opbouw begint al vorm te krijgen, maar zou niet lang stand houden.
Het origineel is wel op deze wijze gebouwd, in model is dit haast niet te doen, het is zeer bewerkelijk en niet rigide.
Het rijtuig heeft hier nog de zelfgebouwde draaistellen en staat nog op de oude werkbank.
Op de achtergrond de M.B.S. 220, rechts de R.T.M. M 1806 'Bergeend' en voor de M 1806 de G.T.N. 32 in aanbouw.
Deze G.T.N. 32 kent dezelfde bouwproblemen als de AB14; de opbouw en hoe deze te bouwen, waardoor de afbouw van de AB14, maar
ook van G.T.N. weer enige tijd stil kwam te liggen, het wacht nog steeds op verdere afbouw....
Het frame van de AB 14 is hier reeds op de juiste lengte gebracht, het was enige millimeters te kort gebleken.
In werkelijkheid waren de AB 11 - 14 waren in oplevering in 1916 langer gebouwd dan de AB 1 - 10 uit 1913.
​
​
18 mei 2020,
​
De oude bovenbouw is er van af gesloopt teneinde weer een vlakke wagenvloer te krijgen.
Met een welkome tip van een mede modelbouwer over een andere bouwwijze (hij vervaardigt de M65-ABPm422), deed me besluiten het totaal
anders te gaan aanpakken.
Dit 'sandwich'-principe is het werken met lagen van binnen naar buiten.
​
​
12 mei 2020,
​
Een paar dagen eerder worden de binnenwanden uitgesneden uit triplex 1mm.
​
​
14 september 2020,
​
Deze binnenwanden worden verlijmd met een 1mm lexaan plaat die later de beglazing gaat vormen, het dient tevens voor een zeer rigide geheel.
Ook de tussenschotten met de deuropeningen worden meteen mee gebouwd en samen vormt het de bak voor het rijtuig.
​
​
21 september 2020,
​
Tegen de lexaanplaat worden de houten teaklatjes gelijmd die het rijtuig aan de buitenzijde het aanzicht geven.
De wagenbak is hier al wat verder gevorderd, de banken zijn reeds geplaatst en de stuurstand zijde begint vorm te krijgen.
​
​
1 oktober 2020,
​
De stuurstand zijde in aanbouw, de koplichten zijn nog niet geplaatst
​
​
1 oktober 2020
​
De koplichten na plaatsing.
Belangrijk is dat tijdens de bouw de bedrading hiervoor meteen wordt aangelegd.
​
​
Beide koplichten zijn in de kasten aan de binnenkant weggewerkt, in werkelijkheid was dit ook zo.
De zandkisten voor extra tractie zaten in de zijbankjes links en rechts tegen het binnenschot.
1 oktober 2020
​
De bankjes zijn op kleur gebracht en de vloer is grijs geschilderd, het duurt niet lang meer voordat het dak erop kan.
​
​
2 oktober 2020
​
Het verlijmen van het dak.
Hiervoor moest de triplex plaat regelmatig nat gemaakt
worden om het flexibel te kunnen buigen.
Hier kwamen veel klemmen, gewichten en elastieken aan te pas om de plaat op z'n plaats te houden.
Eenmaal verlijmd vormt het weer een sterk geheel.
Uit het dak steken de draden voor de binnenverlichting,
ruim van tevoren aangelegd.
Tussen de beide gewichten steekt een deel van het tussenschot door, het geeft de vorm aan van wat later de lichtkap zal worden.
2 oktober 2020
​
Na het uitharden van de houtlijm is de uitsparing voor de lichtkap uitgezaagd en kan deze worden geplaatst.
​
​
2 oktober 2020
Het plaatsen van de lichtkap.
Het principe is gelijk aan het bouwen van de bak zelf: binnenwand-lexaanplaat-buitenwand (sandwich-bouwwijze).
Alleen is de buitenwand nu ook van triplex, waarbij de klapraampjes zijn uitgespaard.
In het schuine deel de aansluiting van de verlichting op het balcon.
Als versterking is onder de klapraampjes een lindenhouten lat van 3x2 mm gelijmd.
​
​
Het verlijmen van de overstek van de lichtkap.
Dit dak bestaat uit twee zijstroken, voor en achterzijden boven de balcons en het feitelijke dak.
Op de foto het plaatsen van de rechter overstek.
​
​
5 oktober 2020,
​
Het dak zit erop, de verlichting is aangesloten en de verdere afwerking kan beginnen.
De originele draaistellen zitten er nog onder, maar zullen worden vervangen door standaard L.G.B. draaistellen.
​
​
5 oktober 2020,
​
De AB 14 tijdens de afwerking, dat voornamelijk bestaat uit het aanbrengen van diverse kleine onderdelen en het op kleur brengen van dak en wagenbak.
Vrijwel direct na voltooiing is gestart met de bijbehorende motorwagen M.B.S. EL 104 om samen als stel de combinatie D III te kunnen vormen.
​
​
_JPG.jpg)
15 september 2021,
​
De AB 14 heeft nu stroomafname op alle assen, welke ook gelagerd zijn.
Hierbij draaien de wielen onafhankelijk op de as, zodat een soepele loop gegarandeerd is.
Dit is belangrijk om straks de AB 1 en AB 7 mee op sleep te kunnen nemen, beide rijtuigen krijgen dezelfde assen.
Op bovenstaande foto links het kopdraaistel voorzien van de nieuwe assen, rechts het tussendraaistel uitgenomen voor ombouw.
​
21 april 2023,
​
Na de bouwervaring met de AB 1 en de AB 7, krijgt de AB 14 een kleine upgrade in de vorm van aangepaste lamp-uitlaten op het dak, sierlijkere handgrepen bij de balkondeuren en verfijnde opschriften (de oude waren niet zo netjes opgebracht).